Chùa Vĩnh Tràng (TP Mỹ Tho, Tiền Giang) hình thành đầu thế kỷ 19, vốn chỉ là am nhỏ, mái tranh vách đất. Năm 1849, chùa được xây dựng lại và đặt tên là Vĩnh Trường. Người dân trong vùng vẫn quen gọi với tên như hiện nay.
Chùa có diện tích khoảng 20.000 m2 với quần thể tượng Phật, tháp chuông, chính điện, nhà tổ... đặc sắc, là điểm du lịch thu hút du khách khi đến Tiền Giang.
Trước chùa có cổng xây dạng cổ lầu do nghệ nhân xứ Huế thực hiện năm 1933. Cổng giữa làm bằng sắt theo kiểu Pháp. Trên cổ lầu ban đầu để tượng các vị hòa thượng có công với chùa, sau được thay thế bằng tượng Phật.
Trên tầng mái cổng tam quan được trang trí tinh xảo các tượng long, lân, quy, phượng, canh, mục, ngư tiều... Vật liệu bằng đồ sứ của Việt Nam, Trung Hoa với nước men xanh tạo nên màu sắc óng ánh.
Chùa Vĩnh Tràng được xây theo dạng chữ Quốc, lợp ngói đỏ, với vật liệu xây dựng là xi măng và gỗ quý. Công trình có diện tích 1.400 m2, gồm bốn gian nối tiếp nhau là tiền đường, chánh điện, nhà tổ và nhà hậu.
Mặt chính của chùa được xây bằng bê tông, tổng thể giống nhà cổ kiểu Pháp. Một phần nóc chùa ảnh hưởng của văn hóa Khmer, gạch men trang trí xuất xứ từ Nhật Bản.
Những hàng cột ở mặt tiền và dọc hành lang phía chùa thanh mảnh, mái vòm cong. Trên mái vòm trang trí hoa văn kiểu kiến trúc La Mã xen với phong cách thời Phục Hưng của phương Tây. Các cổng, cửa sổ bằng sắt giống biệt thự của Pháp.
Phía trong gian chánh điện và nhà tổ làm theo kiểu của người Hoa nhưng vẫn giữ nét kiến trúc Việt Nam. Trên mái treo nhiều hoành phi câu đối bằng chữ Hán. Các hàng trụ cột bên trong được làm bằng gỗ quý.
Chính điện chùa bài trí nhiều tượng Phật đúc bằng gỗ, đồng, đất nung, xi măng. Các tượng đều thếp vàng óng ánh và được tạc vào cuối thế kỷ 19.
Nối giữa các gian là khoảng không hình vuông, có hòn non bộ tạc cảnh núi non chùa tháp, đậm bản sắc Việt.
Trong khuôn viên chùa còn có các công trình mới xây dựng như tượng Phật Di Lặc cao 20 m, nặng 250 tấn, được đúc bằng bê tông cốt thép. Công trình khánh thành năm 2010.
Phía sau chánh điện là tượng Phật Thích Ca trong tư thế nhập niết bàn có chiều dài 32 m, khánh thành năm 2013. Các tượng lớn trong chùa được tạc tinh xảo, toát lên vẻ an nhiên, thoát tục của Đức Phật.
Không gian chùa rộng rãi, thanh tịnh với nhiều cây xanh, bonsai, hoa lá, hồ sen... tạo nên sự dễ chịu cho du khách sau khi lễ Phật.
Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam đã xác lập: Chùa Vĩnh Tràng - ngôi chùa Việt Nam đầu tiên kết hợp phong cách kiến trúc giữa phương Đông và phương Tây vào năm 2007.
Quỳnh Trần
